Środki językowe: tłumaczenie fragmentów zdań i układanie fragmentów zdań

tłumaczenie fragmentów zdań

Witam w drugim odcinku naszych wspólnych 12-tygodniowych przygotowań do matury z angielskiego! Tym razem, zaczniemy nasze zmagania ze środkami językowymi a na pierwszy ogień pójdzie tłumaczenie fragmentów zdań. Jest to, moim skromnym zdaniem (in my humble opinion), jedno z trudniejszych zadań maturalnych. Wymaga sporej wiedzy i nie ma miejsca na pomyłki. Ale jestem przekonana, że po lekturze dzisiejszego wpisu sami powiecie, że nie taki diabeł straszny, jak go przed chwilą namalowałam 🙂

W ramach cyklu 12 tygodni do matury z angielskiego z Englishake powstały następujące wpisy:

Jak wygląda na egzaminie tłumaczenie fragmentów zdań i układanie zdań z podanych słów?

Tłumaczenie fragmentów zdań i układanie zdań to dwa typy zadań, jakie mogą się pojawić na egzaminie maturalnym w części sprawdzającej znajomość środków językowych. Informatory CKE donoszą, że w tej części egzaminu pojawiają się zazwyczaj 2 lub 3 zadania. Tłumaczenie fragmentów zdań to tylko jedna z możliwości, jakie się mogą w tej części przytrafić. Inne opcje to zadania z luką, słowotwórstwo, parafraza, zadania testowe… A to oznacza, że jeśli naprawdę bardzo nie lubicie tłumaczeń, to możecie trzymać kciuki, aby w tym roku wybrali coś innego! Ale jeżeli wolicie pewniejszą opcję, to proponuję po prostu się dobrze do tego przygotować.

JAK NAPISAĆ ARTYKUŁ_ (1)

Ostatnio układanie zdań z podanych słów pojawiło się na maturze w 2015 roku i wtedy były do przetłumaczenia tylko cztery fragmenty zdań. To oznacza, że można było za nie otrzymać 4 punkty = 8% w skali całego egzaminu. Niby nie dużo, ale każde pojedyncze zadanie zazwyczaj wnosi podobną liczbę punktów. Więc warto powalczyć! Zwłaszcza, że akurat tłumaczenie fragmentów zdań to jest akurat coś, co może Wam się niejednokrotnie przydać potem już po szkole. Zresztą, tłumaczenie zdań to jest w ogóle jedna z najlepszych metod uczenia się gramatyki (o ile nie języka w ogóle!), jaką można sobie wymyślić. Więc myślę, że chyba Was namówiłam do tego, aby się przyłożyć.

Czego konkretnie warto się uczyć, aby zdobyć punkty za tłumaczenie fragmentów zdań/układanie fragmentów zdań?

Gramatyki.

I w zasadzie na tym mogłabym zakończyć swoją wypowiedź, bo ta część egzaminu jest bezlitosna i wywlecze wszystkie trudniejsze konstrukcje gramatyczne. To była ta zła wiadomość. Ale jest też dobra. Dzięki temu, że wiesz o tym już dziś, na kilkanaście tygodni przed maturą, to będziesz wiedzieć, na co zwrócić uwagę! Podpowiem Ci kilka wskazówek związanych z przygotowaniami:

Jakie struktury gramatyczne mogą się przydać?

Jest kilka takich struktur gramatycznych, które pojawiają się w tej części najczęściej. Nie mówię, że zawsze, ale często. Są to z pewnością: czasy, strona bierna, zdania warunkowe, czasowniki modalne oraz przyimki. To oczywiście nie jest wyczerpująca lista, bo pojawiają się też phrasal verbs, zdania czasowe (z użyciem when, as soon as itp.) czy used to. Niestety, mimo tego, że te pojawiają się najczęściej, to nie ma gwarancji, że nie pojawią się inne. Ale to właśnie od tych zaczęłabym solidne powtórki!

Jak się uczyć?

I tu jest właśnie klucz do sensownego przygotowania się. Ucząc się jakiegokolwiek zagadnienia gramatycznego, staraj się zapamiętać dwie rzeczy:

  1. WZÓR na układanie zdań z użyciem tej konstrukcji – na przykład, ucząc się zdań warunkowych możesz zapamiętać co idzie po czym, dokładnie jak we wzorze. W I conditionalu będzie to if + PRESENT SIMPLE, FUTURE SIMPLE (WILL) [czyli jeśli + PRESENT SIMPLE, to FUTURE SIMPLE). Ok, to brzmi bardzo matematycznie, ale uwierzcie mi, kiedy przyjdzie Wam rozpoznawać, o którą konkretnie konstrukcję chodziło układającym test, to docenicie takie podejście.
  2. Sytuacje, w których używamy danej konstrukcji, najlepiej w postaci SŁÓW KLUCZY. Przykładowo, konstrukcję used to używamy do opisywania sytuacji, które działy się kiedyś, ale teraz już nie. Możesz to sobie zapamiętać tak: used to jest do opisu tego, CO BYŁO, A NIE JEST. Pobaw się w skojarzenia, poobracaj sobie w głowie te skojarzenia. Bo to jest niestety błąd w myśleniu, który popełnia wiele osób uczących się angielskiego: przekonanie, że gramatykę albo się po prostu rozumie, albo trzeba się tego jakoś wyuczyć na pamięć. A guzik prawda. Trzeba po prostu sobie poprzebywać z każdą nową konstrukcją gramatyczną i znaleźć sobie do niej swój własny klucz.

A co z czasami? Jak je zapamiętać?

W tym miejscu od razu przestrzegam Cię w kwestii nauki czasów. Zachęcam Was (a gdybym była Twoim nauczycielem, to bym nawet nalegała!), żebyś przed maturą powtórzył wszystkie czasy. Zwłaszcza w kontekście wypunktowania sobie, kiedy używamy każdego z czasów. I mieć te podpunkty wbite do czachy tak, że obudzony w nocy o północy to wyrecytujesz.

Dlaczego mówię, że Cię przestrzegam? Ano dlatego, że baaaaardzo wiele razy zdarzało mi się, że przychodzili do mnie uczniowie na dobrym poziomie wiedzy językowej. Powiedzmy od B2 w górę. I jak zaczynaliśmy powtarzanie gramatyki i proponowałam zacząć powtórki od Present Simple, to była niemal obraza. Bo przecież to łatwizna. I w 90% okazywało się, że jednak miałam rację. Bo gdy prosiłam o wymienienie, wypunktowanie czterech sposobów używania Present Simple, to nagle okazywało się, że udawało się wymyślić 1-2, no max.3. Bo to przecież łatwe jest i oczywiste i zawsze wiadomo, kiedy ten czas. A guzik! Bo potem jak zaczynają się robić trudniejsze zdania, niż tylko I go to school i She doesn’t like reading, to zaczynają się schody.

Kluczem do rozróżniania czasów i umiejętności rozpoznawania jakichkolwiek innych struktur gramatycznych jest to, żeby umieć powiedzieć w jednym zdaniu, kiedy się ich używa. Koniec. Nie ma innej metody. Jeżeli chcecie się przyjrzeć, jak to wygląda na przykładach, to przeczytajcie koniecznie wpis o rozróżnianiu czasów teraźniejszych, to od razu złapiecie, o co chodzi.

Aha! No i żeby nie było, że Was zostawiam z niedosytem to przypomnę – Present Simple używamy do opisywania: (1) czynności, które się dzieją regularnie, na co dzień – Mieszkam w dużym mieście, a na śniadanie jem bułki; (2) praw i zasad – Lwy żyją w Afryce (3) uczuć i z wykorzystaniem czasowników abstrakcyjnych (jak love, belong, feel, understand); (4) czynności odbywających się według planu, rozkładów jazdy itp.- our bus leaves at 8. I każdy, kto się kiedykolwiek u mnie uczył potwierdzi, że musiał umieć wyrecytować powyższe cztery użycia, bo jak nie, to uznawałam Present Simple za niezaliczone!

Jak ćwiczyć tłumaczenie fragmentów zdań i układanie fragmentów zdań?

Tłumaczyć i układać zdania! [szok, co?:P] Możesz ćwiczyć nie tylko w ten sam sposób, w jaki pojawia się tłumaczenie na maturze, czyli tylko fragmenty zdań. Możesz to ćwiczyć w ogóle tłumacząc całe zdania, artykuły, fragmenty książek. Zwłaszcza, że takie ćwiczenie przyda Ci się także na innych częściach egzaminu – rozumieniu tekstu czytanego, czy do napisania pracy pisemnej. Możesz też robić tak, że najpierw tłumaczyć sobie zdania z angielskiego na polski, a potem za jakiś czas wracać do tych polskich wersji i próbować je tłumaczyć z powrotem na angielski.

Jak się zabrać za tłumaczenie fragmentów zdań i układanie fragmentów zdań na egzaminie?

Strategia

  1. Przeczytaj polecenie. Zawsze. Np. w przypadku układania fragmentów zdań może się zdarzyć tak, że będzie podany limit słów, które możesz użyć. A to jest kluczowa informacja.
  2. Przeczytaj całe zdanie. Spróbuj je przetłumaczyć na polski, zidentyfikuj, w jakim czasie jest napisane. Jeżeli to jest układanie fragmentów zdań, to spróbuj sobie po polsku powiedzieć to, co prawdopodobnie ma się znaleźć w luce. Wtedy procedura jest dokładnie taka sama, jak w przypadku tłumaczenia!
  3. Sprawdź, co masz bezpośrednio przed i bezpośrednio po luce. Niektóre czasowniki wymuszają konkretne przyimki (np. po czasowniku allow mamy przyimek to, więc jeśli przed luką ostatnim słowem będzie właśnie allow to wiemy już chociaż, od czego zacząć)
  4. Ustal, o jaką konstrukcję gramatyczną chodzi (który czas, który typ zdania warunkowego itp)
  5. Przetłumacz/ułóż zdanie
  6. Sprawdź, czy wszystko do siebie pasuje – ponownie zwróć uwagę na czas, bo np. możesz słusznie rozpoznać, że chcą od Ciebie strony biernej, ale z tej radości się zapomnisz i nie zauważysz, że całe zdanie jest w czasie przeszłym. Stąd i strona bierna powinna być w czasie przeszłym. Sprawdź też articlesa, an, the itd, bo o tym też niestety łatwo w tym zadaniu zapomnieć. I znów, możesz mieć wszystko dobrze, ale zapomnieć dodać a przed rzeczownikiem (jeśli było niezbędne, of course) i po zawodach.

Przykład

Układanie fragmentów zdań

Na tapetę weźmiemy sobie najpierw przykład na układanie fragmentów zdań. To będzie autentyczny przykład maturalny z matury 2015. Oto, jakie było zadanie (fragment pochodzi z materiałów udostępnionych przez CKE):

tłumaczenie fragmentów zdań

Szczegółowo omówimy sobie jeden przykład, resztę możecie podejrzeć na grafice. Myślę, że po przeanalizowaniu przykładu 9.1 będzie już jasne, jak się za to zabrać!

Przykład 9.1. Zaczynamy od ustalenia, co wiadomo. Wiadomo, że sytuacja dzieje się w przeszłości (When I was a lecturer). Wiemy też, że coś się działo jakoś, a potem się zmieniło, bo sens zdania (przynajmniej ten fragment, który mamy) jest taki: Kiedy byłam wykładowcą, _________ przynajmniej 3 razy w tygodniu, ale odkąd przeszłam na emeryturę, to się zdarza rzadko.

Czyli sprawa jest jasna: coś kiedyś się działo, ale teraz już się nie dzieje. Jaka to konstrukcja? Oczywiście used to! To jeszcze sprawdźmy, o co chodzi w części, którą mamy ułożyć. Mamy następujące słowa: use (co potwierdza nasz wcześniejszy wniosek!) / speak /public. Mówiąc po polsku zatem, chodzi zapewne o zdanie miałam w zwyczaju mówić publicznie. Skoro już wiemy, że chodzi o used to, to początek będzie prosty: I used to speak. Ale jak teraz powiedzieć publicznie? Jeżeli znasz zwrot in public, to masz problem z głowy. A jak nie, to zadajesz sobie pytanie: jakiej części mowy szukam? Publicznie, odpowiada na pytanie jak? czyli jest to przysłówek! Przysłówki najczęściej tworzymy przez dodanie końcówki ly, więc uzyskujemy formę publicly. Bingo! used to speak publicly! I to jest najprostsza odpowiedź 🙂 (Inne, również poprawne odpowiedzi znajdziesz w kluczu na stronie CKE).

Tłumaczenie fragmentów zdań

tłumaczenie fragmentów zdań

Tyle ode mnie na dzisiaj! Nie zapomnijcie się dodać do wydarzenia oraz grupy na Facebooku! Tam na co dzień ćwiczymy takie rzeczy!

Partner cyklu

Partnerem cyklu “12 tygodni do matury z angielskiego z Englishake” jest wydawnictwo Colorful Media – wydawca prasy specjalistycznej, w tym językowej: siedem magazynów w sześciu językach. Magazyny językowe to sposób na przełamanie nudy w nauce. Dostarczą wielu cennych wskazówek i interesujących faktów. W każdym numerze autorzy starają się zaskoczyć Czytelnika, poruszać ciekawe tematy, przybliżać sprawy, którymi żyją mieszkańcy innych krajów. Nauka języka odbywa się bez przymusu i z przyjemnością, a wszystko uatrakcyjniają odsłuchy MP3. Więcej na colorfulmedia.pl

English Matters to dwumiesięcznik tworzony przez brytyjsko-polski zespół dla wszystkich zainteresowanych nauką języka angielskiego. Jego treść stanowią artykuły w języku angielskim, do których opracowane zostały słowniczki. Wydawnictwo udostępnia Czytelnikom listy słówek, nagrania do artykułów, karty pracy dla nauczycieli. Więcej na englishmatters.pl.

 

Lubisz? Udostępnij:
RSS
Facebook
Google+
http://englishake.pl/2018/02/19/tlumaczenie-fragmentow-zdan/
Twitter