Dzisiaj mam coś nie tylko dla maturzystów, bo rozumienie tekstów pisanych (czyli po naszemu – czytanie ze zrozumieniem!) przyda się każdemu, kto uczy się języka. Dlatego bierzcie kartkę i długopis i róbcie notatki, bo mam dla Was garść ułatwiaczy!

W ramach cyklu 12 tygodni do matury z angielskiego z Englishake powstały następujące wpisy:

• Ogólne strategie przygotowywania się do egzaminu maturalnego z angielskiego
• Środki językowe: tłumaczenie i układanie fragmentów zdań
• Środki językowe: słowotwórstwo
• Środki językowe: parafraza
• Wypowiedź pisemna: list formalny
• Wypowiedź pisemna: artykuł
• Wypowiedź pisemna: rozprawka
• Rozumienie tekstów pisanych
• Rozumienie ze słuchu
• Matura ustna: pytania rozgrzewkowe i odgrywanie ról
• Matura ustna: opis ilustracji
• Matura ustna: wypowiedź na podstawie materiału stymulującego

Jak wygląda zadanie na rozumienie tekstów pisanych na maturze?

Rozumienie tekstów pisanych to część pojawiająca się zarówno na egzaminie podstawowym jak i rozszerzonym. Mówiąc po naszemu, są to czytanki z zadaniami na zrozumienie tekstu. Na obu poziomach czekają na Was 3-4 zadania za które możecie dostać od 26% do 30% wszystkich punktów. Różnica między podstawą a rozszerzeniem jest w długości tych tekstów no i oczywiście w poziomie trudności jeżeli chodzi o użyte słownictwo i struktury gramatyczne.

Typy zadań na rozumienie tekstów pisanych

Zarówno w części podstawowej jak i rozszerzonej zadania na rozumienie tekstów pisanych są zawsze zadaniami zamkniętymi. Podejrzewam, że dla większości z Was jest to jednak dobra wiadomość, bo jak przydarzy się najgorsze i w ogóle nic a nic nie zrozumiecie, to jest cień szansy, że zwyczajnie…traficie w dobrą odpowiedź 🙂 Ale lepiej nie liczyć na szczęście, tylko się porządnie przygotować. A skoro tu jesteście, to znaczy, że taki właśnie macie cel!

Jakiego rodzaju zadania mogą się zatem przytrafić w tej części? Ano informator CKE mówi, że trzy typy: test typu ABCD, dobieranie i prawda/fałsz. Test ABCD i prawda/fałsz to chyba jasne i nie muszę tłumaczyć. Dobieranie może wyglądać tak, że macie do przeczytania tekst z lukami (np. każda luka jest objętości jednego zdania). Waszym zadaniem będzie wtedy dopasowanie zdań z listy do poszczególnych miejsc w tekście. Inną formą może być dopasowanie fragmentów tekstu do ich krótkich podsumowań, do osoby, która mogłaby to mówić albo do miejsca, gdzie taką dyskusję moglibyście usłyszeć/przeczytać. Wszystko proste 🙂

Jak rozwiązywać poszczególne typy zadań na rozumienie tekstów pisanych?

Testy typu ABCD

Najlepiej jest zacząć od przeczytania wszystkich pytań oraz opcji do wyboru w odpowiedziach. Przede wszystkim dlatego, że dzięki temu macie już wstępne pojęcie o tym, czego będzie dotyczyć tekst, a to zasadnicze ułatwienie. Dobrze jest też spróbować przetłumaczyć je sobie na polski, albo powtórzyć je sobie własnymi słowami. Kluczem jest tutaj to, abyście mieli pewność, że rozumiecie, czym się różnią od siebie poszczególne odpowiedzi. Dobrym pomysłem jest też zapisanie sobie obok każdej opcji do wyboru słowa klucza. Po to, aby potem, kiedy będziecie chcieli na szybko prześledzić tekst i wybrane odpowiedzi nie musieli czytać całych zdań od początku.

Potem zabieracie się za tekst do przeczytania. Za pierwszym razem przeczytajcie cały tekst. Czasem już przy pierwszym czytaniu będziecie mieć jakieś typy poprawnych odpowiedzi i śmiało możecie je sobie WSTĘPNIE zaznaczać. Po przeczytaniu całego tekstu możecie zająć się poszczególnymi pytaniami. Do każdego pytania koniecznie podkreślcie w tekście źródłowym fragment, który Waszym zdaniem na to pytanie odpowiada. Po pierwsze, to pomoże Wam zweryfikować, czy rzeczywiście zaznaczony fragment mówi o tym, o czym jest mowa w danej odpowiedzi. A po drugie – kiedy na koniec egzaminu będziecie chcieli sprawdzić swoje odpowiedzi, to nie będziecie musieli czytać całego tekstu jeszcze raz od początku. Rzut oka na podkreślone fragmenty i już możecie ocenić, czy dobrze myśleliście. Zwłaszcza, że czasem chwila odpoczynku od tekstu może sprawić, że coś Wam się w umyśle rozjaśni i od razu wychwycicie jakieś błędy w swoim wcześniejszym rozumowaniu 🙂

Prawda/fałsz

Początkowa procedura jest taka sama jak w przypadku pytań typu ABCD. Najpierw czytacie wszystkie pytania i opcje prawda/fałsz, aby załapać sens całego tekstu i wiedzieć, czego w ogóle macie szukać. Znów możecie się wspomóc przetłumaczeniem sobie tych zdań i zapisaniem słów kluczy obok każdej opcji. Następnie czytacie cały tekst i możecie wstępnie (!) zaznaczać sobie pewne opcje, jeśli już je dostrzeżecie. Niemniej jednak, po przeczytaniu całości jeszcze raz przeróbcie każde zdanie/pytanie po kolei i podkreślcie właściwy fragment w tekście.

Bądźcie uważni na wszelkie liczby, statystyki, uogólnienia i szczegóły. Ten typ zadań jest czuły na wszelkie drobne różnice w znaczeniu zdań. Często chodzi nawet bardziej o logikę zdania niż jego aspekty językowe. Przykładowo, zdanie do zweryfikowania może brzmieć: The majority of the studied musicians claimed they had never suffered from any musculoskeletal disorders. The majority czyli większość. W tekście może być to ujęte tak: Half of the musicians complained about disabling musculoskeletal problems. Czy zdanie wyjściowe jest prawdziwe, czy fałszywe? Trzeba się na chwilę zatrzymać, zastanowić i na spokojnie dokładnie przetłumaczyć sobie to zdanie. Half czyli połowa. Czy połowa to większość? Ano nie, czyli zdanie będzie fałszywe!

Dobieranie

Tutaj znów dobrze jest zacząć od przeczytania opcji do wyboru (doboru :). Podobnie jak wcześniej – tłumaczymy sobie w głowie te opcje, zapisujemy słowa klucze.

Jeżeli dobrać macie całe zdania-fragmenty tekstu, w opcjach do wyboru dobrze jest też podkreślić sobie od razu najważniejsze słowa, które mogą stanowić podpowiedzi. Jakiego rodzaju to będą słowa? Przede wszystkim spójniki – czy są to spójniki wskazujące na to, że podany fragment jest kontynuacją wcześniejszej myśli (and, moreover, what’s more), czy może właśnie wprowadza element kontrastujący (whereas, however, yet, but). Zwróćcie też uwagę na słówka wskazujące na następstwo czasu – earlier, before czy może właśnie then, afterwards? Podpowiedzią będą też zaimki: he, she, they… Kogo one miałyby wskazywać po umieszczeniu danego zdania w poszczególnych lukach? Jeżeli z kolei dobrać macie miejsca/osoby/sytuacje do poszczególnych wypowiedzi, to z kolei dobrze jest sobie podkreślić słowa klucze wskazujące na to, dlaczego dany fragment miałby mówić akurat o tym miejscu/osobie/sytuacji.

Potem, podobnie jak we wcześniejszych zadaniach: czytamy cały tekst, zaznaczamy pierwsze skojarzenia, potem wracamy, zaznaczamy już poprawne naszym zdaniem odpowiedzi wraz z podkreśleniem konkretnego fragmentu tekstu, który na taką odpowiedź wskazuje. Prościzna!

Czego się uczyć, aby sprawnie rozwiązać zadania na rozumienie tekstów pisanych na maturze?

Słownictwo

Niestety, oszukałabym Was, gdybym powiedziała, że zasób słów nie ma znaczenia w tym zadaniu. Bo ma znaczenie kluczowe! Zasada jest prosta – im więcej znacie słów, tym większa szansa na zrozumienie (być może nawet całego) tekstu i odpowiedzi do wyboru. Na pewno warto zwrócić szczególną uwagę na dokładne znaczenie słów, których się uczycie, ze wszelkimi ich subtelnościami. To jest to, w czym pomagam Wam w serii #pocotakskoromożnatak, podając Wam różne możliwości na opisanie tego samego zjawiska. Warto też przyłożyć się do wszelkich form łączenia zdań ze sobą, czyli wspomniane wyżej: however, yet, what’s more…

Gramatyka

Znów – im więcej znacie konstrukcji, tym większa szansa, że wyłapiecie pewne subtelności znaczeniowe. W szczególności zwróćcie jednak uwagę na czasy (ułatwi to połapanie się w sekwencji opisywanych zdarzeń), zdania warunkowe (sekwencja czasowa ale też odróżnianie zdarzeń, które się wydarzyły od tych, które mogłyby się wydarzyć, gdyby coś…), mowę zależną (znów, żeby się połapać w sekwencji czasowej cytowanych zdarzeń musicie znać zasadę zmieniania czasów w mowie zależnej!)…

Ważna rzecz! Pamiętajcie – nie musicie rozumieć całego tekstu co do słowa! Te teksty specjalnie są pisane tak, aby stanowił dla Was wyzwanie, bo w prawdziwym życiu też nie zawsze będziecie się spotykać tylko z prostym słownictwem i prostymi konstrukcjami gramatycznymi. Kluczem jest tu umiejętność domyślenia się pewnych rzeczy z kontekstu czy wyłapania pewnego sensu w całym tekście. Zresztą, w samym informatorze CKE jest napisane, że w tekstach mogą pojawiać się konstrukcje spoza zakresu wymaganego od uczniów, ale nie warunkują one wtedy zrozumienia tych kluczowych fragmentów tekstu, których będzie potrzebować do odpowiedzenia na pytania.

Jak ćwiczyć umiejętności rozumienia tekstów pisanych?

• Czytać po angielsku. Cokolwiek. Artykuły, książki, ulotki.

• Czytać i tłumaczyć sobie na polski. Nie musicie nawet tego zapisywać (choć warto, bo to się z kolei przyda w zadaniu na tłumaczenie i układanie fragmentów zdań). Dobrym ćwiczeniem jest nawet po prostu śledzenie wzrokiem tekstu po angielsku i tłumaczenie go sobie na głos po polsku. Nie musicie tłumaczyć słowo w słowo, bo nie zawsze będziecie wszystkie słowa znać. Ale wyobraźcie sobie, że chcecie opowiedzieć treść danego tekstu komuś, kto nie mówi po angielsku.

• Parafrazować – żeby zobaczyć, jak tę samą myśl można wyrazić na różne sposoby.

• Robić różne ćwiczenia na rozumienie tekstów pisanych, nie tylko takich typowo pod maturę. Każde ćwiczenie, które w jakikolwiek sposób ćwiczy czytanie ze zrozumieniem rozwija!

• Rozwiązywać przykładowe zadania maturalne – koniecznie z kluczem i upewnieniem się, czy wiecie, dlaczego akurat ta odpowiedź jest poprawna. Kiedy ćwiczycie w ten sposób, to nawet jeśli Wasze odpowiedzi były złe, to możecie z tego wyciągnąć naukę. Znając już poprawną odpowiedź, znajdźcie w tekście fragment, który na to wskazywał. Ćwiczenie tego w ten sposób da Wam więcej niż zwykłe przetłumaczenie sobie nawet całego tekstu ze słownikiem!

Jak się za to zabrać już w trakcie prawdziwego egzaminu?

Podsumujmy zatem, jak rozwiązywać zadania na rozumienie tekstu pisanego:

1. Przeczytaj treść polecenia, pytania i odpowiedzi do wyboru.

2. Przetłumacz sobie treści odpowiedzi do wyboru albo po prostu podsumuj swoimi słowami. Tak, abyś miał pewność, że rozumiesz różnicę pomiędzy poszczególnymi opcjami.

3. Zapisz słowa klucze do poszczególnych odpowiedzi do wyboru.

4. Przeczytaj cały tekst. Jeżeli już w trakcie pierwszego czytania rzucają Ci się w oczy poprawne odpowiedzi na pytania, to wstępnie je sobie zaznacz.

5. Wskazując poprawne Twoim zdaniem odpowiedzi, zawsze podkreśl w tekście fragment, który wskazuje na zasadność Twojego wyboru. Nie możesz znaleźć takiego fragmentu? O ile to nie jest pytanie dotyczące całego tekstu jako ogółu (np. o rodzaj tego tekstu, o ogólne wrażenie osoby, która go pisze itp.), to jeżeli nie możesz wskazać fragmentu, który by uzasadniał wybraną przez Ciebie odpowiedź, to prawdopodobnie oznacza, że… coś nie tak kombinujesz.

6. Po wykonaniu całego zadania oraz przed oddaniem pracy porównaj swoje odpowiedzi z podkreślonymi w tekście fragmentami. Nadal wszystko się zgadza? To zaznaczaj swoje wybory i oddawaj arkusz!

Tyle ode mnie! Mam nadzieję, że przydadzą Wam się moje wskazówki! A jeżeli czytanie po angielsku Was wciągnie, to wpadnijcie jeszcze do wpisu z poleceniami książek anglojęzycznych 😉 A za tydzień czekać na Was będzie wpis o strategiach rozwiązywania zadań na rozumienie ze słuchu. Wpadnijcie do mnie koniecznie!

Partner

Partnerem cyklu “12 tygodni do matury z angielskiego z Englishake” jest wydawnictwo Colorful Media – wydawca prasy specjalistycznej, w tym językowej: siedem magazynów w sześciu językach. Magazyny językowe to sposób na przełamanie nudy w nauce. Dostarczą wielu cennych wskazówek i interesujących faktów. W każdym numerze autorzy starają się zaskoczyć Czytelnika, poruszać ciekawe tematy, przybliżać sprawy, którymi żyją mieszkańcy innych krajów. Nauka języka odbywa się bez przymusu i z przyjemnością, a wszystko uatrakcyjniają odsłuchy MP3. Więcej na colorfulmedia.pl

English Matters to dwumiesięcznik tworzony przez brytyjsko-polski zespół dla wszystkich zainteresowanych nauką języka angielskiego. Jego treść stanowią artykuły w języku angielskim, do których opracowane zostały słowniczki. Wydawnictwo udostępnia Czytelnikom listy słówek, nagrania do artykułów, karty pracy dla nauczycieli. Więcej na englishmatters.pl.

Lubisz? Udostępnij:

http://englishake.pl/2018/04/02/rozumienie-tekstow-pisanych/